Thị trường mới

ASEAN có xu hướng tăng gần đây, một số nước như Philippines, Thái Lan, Indonesia, Malaysia có cá da trơn nhưng vẫn nhập cá tra Việt Nam. Ở đây không yêu cầu sản phẩm chất lượng cao như Mỹ, EU mà chỉ cần giá thấp, sản phẩm đa dạng. Khi thực hiện Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) sẽ có thuận lợi giao dịch nội khối.

Tuy nhiên, theo ông Võ Hùng Dũng, doanh nghiệp nước ta còn ít quan tâm đến hội nhập kinh tế cộng đồng ASEAN. Ông Dũng dẫn kết quả một cuộc khảo sát của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Singapore) về AEC, cho biết “76% doanh nghiệp Việt Nam không biết gì về AEC”. Bên cạnh, “63% doanh nghiệp Việt Nam cho rằng AEC không ảnh hưởng hoặc rất ít ảnh hưởng đến kinh doanh của họ”.

Thị trường Trung Quốc và Hồng Kông, năm 2014 tăng 24,2% so với năm 2013 và 6 tháng đầu năm 2015, tiếp tục tăng đến 50,4% so cùng kỳ. Đây là thị trường tăng mạnh nhất trong vài năm gần đây. Dự đoán thị trường Trung Quốc và Hồng Kông còn tăng trong thời gian tới và theo ông Dũng, doanh nghiệp Trung Quốc chuẩn bị phát triển thị trường rất chu đáo. Còn hầu hết doanh nghiệp nước ta chỉ xuất khấu sản phẩm chế biến thô, thiếu nghiên cứu thị hiếu người tiêu dùng nên kinh doanh bấp bênh, giá trị gia tăng thấp. Thị trường Trung Quốc còn nằm trong hiệp định thương mại tự do tổng cộng 16 quốc gia, chiếm 50% dân số thế giới, 1/3 tổng thương mại toàn cầu, dự tính sẽ là đối trọng với Hiệp định TPP.

Thị trường chiến lược

Thị trường Nam Mỹ gồm Brazil, Mexico, Columbia đang tăng nhập khẩu cá tra Việt Nam. Theo ông Dũng, Brazil đã dỡ bỏ lệnh cấm nhập khẩu cá tra là bài học đáng lưu ý trong phối hợp hành động của các cơ quan Việt Nam, đặc biệt là vai trò của cơ quan thú y và hợp tác với Tổ chức Thú y Thế giới. Hiện tiêu thụ thủy sản ở Brazil đang tăng dần. Đến các thị trường này, cần tìm hiểu tập quán kinh doanh, thị hiếu của người tiêu dùng để có chiến lược phù hợp. Phát triển những thị trường này còn có điều kiện để phát triển những thị trường lân cận và với cả Cu Ba.

Liên minh Kinh tế Á - Âu gồm các quốc gia Nga, Kyrgyzstan, Armenia, Kazakhstan, Belarus. Đây là thị trường lớn, khá quen thuộc với nước ta nhưng kim ngạch xuất khẩu cá tra đạt đỉnh vào năm 2008, với gần 200 triệu USD, chỉ một năm sau đó tụt xuống chỉ còn khoảng 1/3 và liên tục giảm đến năm 2014 chỉ còn dưới 40 triệu USD.

Bà Tô Tường Lan đánh giá đây là thị trường chiến lược. Tuy nhiên, còn nhiều khó khăn như thuế quan và cước phí vận chuyển cao (vận chuyển hơn 40 ngày), không minh bạch về chất lượng sản phẩm, quy trình thủ tục nhập phức tạp, lại rủi ro trong thanh toán vì nhiều đối tác trả chậm, không mở L/C. Theo ông Võ Hùng Dũng, để chiếm lĩnh thị trường này, cần nâng cao chất lượng sản phẩm, chống độc quyền phân phối và xuất khẩu, tăng cường quảng bá và xúc tiến thương mại.